Οι Οινούσσες είναι ένα νησιωτικό σύμπλεγμα στο βορειοανατολικό Αιγαίο μεταξύ Χίου και Μικράς Ασίας, το οποίο απέχει 9 ναυτικά μίλια από τη χώρα της Χίου και 4 από τις μικρασιατικές ακτές.
Το όνομα «Ὁινούσσαι» αποδίδεται στα νησιά αυτά από την αρχαιότητα, απαντάται σε ιστορικά κείμενα από τον 6ο αι. π.Χ. και σημαίνει «τόπος γεμάτος οίνο». Πράγματι, μέχρι και τα μέσα του 20ου αιώνα στο νησί μας ανθούσε η αμπελουργία.
Για πολλούς αιώνες δεν υπάρχουν ιστορικές αναφορές στο νησί και την ονομασία του μέχρι το 1521, οπότε και το εντοπίζουμε σε Οθωμανικά έγγραφα με τις ονομασίες «Qoyun Adasi» και «Qoyun Adalari».
Τους επόμενους αιώνες, και ειδικότερα από τον 17ο και έπειτα, οι αναφορές στα νησιά αρχίζουν να πυκνώνουν. Τότε, οι Οινούσσες αναφέρονται συχνά με την ονομασία «Spalmadori», η οποία θα κυριαρχήσει στα ξενόγλωσσα κείμενα μέχρι και τον 19ο αιώνα. Άλλες ονομασίες που συναντάμε σε χάρτες ή σε κείμενα περιηγητών είναι «Agunto», «HippyIsles» και «Oenuses».
Σήμερα, επισήμως χρησιμοποιείται και πάλι το όνομα «Οινούσσες», ενώ πολλοί χρησιμοποιούν το όνομα Αιγνούσα ή Εγνούσσα για το κυρίως νησί. Αυτό προέρχεται είτε από το “άγνος” (λυγαριά) που υπάρχει εν αφθονία στο νησί, είτε από τις “αίγες” (κατσίκες) που ανατρέχει στην ασχολία των πρώτων εποίκων που ήταν βοσκοί.
